„Ne mislim da se tradicionalni koncept braka promenio samo zato što smo ušli u novi milenijum“ reči su Jožefa Šajera, do skoro visoko rangiranog predstavnika mađarske konzervativne vladajuće partije Fides, izgovorene u odbranu novog Ustava Mađarske čije odredbe ograničavaju prava pripadnika LGBT+ zajednice.
Taj „tradicionalni“ koncept braka (brak je zajednica između muškarca i žene) Šajer je branio iz Brisela kao poslanik Evropskog parlamenta, istovremeno uživajući u ne tako „tradicionalnim“ aktivnostima zbog kojih bi u svojoj domovini verovatno bio predmet društvene stigmatizacije i osude. Slepo pokoravanje vladajućoj ideologiji stranke i poštovanje domaćeg pravnog poretka verovatno su razlozi što je Šajer sve do skoro pokušavao da ostavi utisak uzornog porodičnog čoveka, održavajući „tradicionalni“ brak sa suprugom sa kojom ima jednu ćerku.
Nažalost praksa dvostrukog života koju biraju mnogi pripadnici LGBT+ zajednice kako ne bi bili izloženi osudi svoje okoline nije retkost ni novina. Birajući ovakav život oni, manje ili više svesno, dugoročno nanose štetu sebi i ljudima koji ih okružuju, uz to strahujući sve vreme da ne budu otkriveni. Međutim, da istina uvek na kraju izađe na videlo dokazuje i događaj koji je preplavio naslovne strane svih evropskih novina, čiji je jedan od učesnika upravo Jožef Šajer. Radi se o seks žurci za pripadnike istog pola u Briselu, organizovanoj protivno merama belgijskih vlasti za sprečavanje širenja korona virusa. Kada su pripadnici policije upali na mesto dešavanja zatekli su tamo i Šajera koji je pokušavao da pobegne kroz prozor noseći u džepu paket ekstazija.
Činjenica da je poslanik Evropskog parlamenta uhvaćen u nepoštovanju mera vlasti u državi članici Unije koja mu na osnovu međunarodnog prava pruža privilegije i imunitete i to u trenutku kada se milioni ljudi širom kontinenta odriču svojih uobičajenih svakodnevnih aktivnosti i kontakta sa ljudima zabrinjavajuća je sama po sebi. Ukoliko dodate na to činjenicu da je Jožef Šajer verovatno godinama obmanjivao svoju najužu porodicu, bliske ljude i javnost, prikrivajući svoje sklonosti ka istom polu, situacija postane još ozbiljnija. Ono što izdvaja ovaj slučaj, međutim, je činjenica da je u slučaju Šajera reč o osobi koja tokom svoje političke karijere sve vreme stoji u prvim redovima odbrane tradicionalnih vrednosti navodno utemeljenih u hrišćanstvu. Vrednosti na kojima počiva ideologija vladajuće partije Fides čiji je Šajer bio član sve do ostavke nakon skandala, čije iskrivljeno tumačenje često služi kao povod za sistemsku diskriminaciju žena, pripadnika LGBT+ zajednice, stranaca, odnosno svih koji se ne uklapaju u tradicionalni kalup izvajan od strane vlasti u Mađarskoj. Šajer, dakle, u srcu Evropske unije brani ideologiju kojom se ograničavaju prava i slobode značajnog broja stanovnika Mađarske, najćešće suprotno evropskim vrednostima i normama, dok u slobodno vreme uživa u načinu života zbog kog bi gej osoba u Mađarskoj doživela dovoljno neprijatnosti za ceo život.
Ceo događaj možda i ne bi izazvao toliko pažnje da se ne radi upravo o političaru iz Mađarske. Države članice Evropke unije koja je, uz Poljsku, već duže vreme na meti kritika zbog postepenog urušavanja vladavine prava i sistematskog kršenja ljudskih prava značajnog dela stanovništva. Protiv ove dve države članice EU pokrenuti su postupci na osnovu člana 7 Ugovora o Evropskoj uniji zbog jasnog rizika zbog ozbiljnog narušavanja zajedničkih vrednosti na kojima počiva Unija (poštovanje ljudskog dostojanstva, slobode, demokratije, jednakosti, vladavine prava i poštovanja ljudskih prava, uključujući prava pripadnika manjina). Odredbe člana 7 Ugovora o EU predviđaju suspenziju nekih od prava članice koja proizlaze iz primene Ugovora ukoliko se Savet o tome izjasni kvalifikovanom većinom. Ova procedura se, međutim, do sada pokazala dosta neefikasnom, što izaziva dosta negodovanja unutar same Unije, naročito među državama osnivačima i članicama koje najviše doprinose budžetu EU.
Nezadovoljstvo finansiranjem država članica koje krše osnovne vrednosti i principe na kojima Evropska unija počiva dovelo je do razmatranja da se uvedu novi mehanizmi pri trošenju sredstava Unije. Mađarska i Poljska su među najvećim dobitnicima od budžeta EU, dok je u međuvremenu upravo u ove dve države članice primećeno najveće nazadovanje po pitanju nezavisnosti pravosuđa, slobode medija i odnosu prema nevladinim organizacijama. Upravo mnoge od međunarodnih nevladinih organizacija, poput „Amnesty International“ i „Human Rights Watch“, već godinama ukazuju na negativan trend u Mađarskoj u gorenavedenim oblastima, ali i akademskim slobodama, pravima Roma, LGBT+ populacije, izbeglica, žena…
Plan da se budžet Unije za period 2021-2027 i paket za oporavak od korona virusa vežu za poštovanje vladavine prava, što bi omogućilo da se finansiranje iz fondova Unije uskrati članicama koje krše demokratske norme, naišao je na veto upravo Mađarske i Poljske. Predstavnici dve države članice tvrdili su da mehanizam koji „omogućava zaštitu budžeta EU tamo gde se utvrdi da kršenje principa vladavine prava u državi članici utiče ili ozbiljno rizikuje da utiče na dobro finansijsko upravljanje budžetom EU ili na zaštitu finansijskih interesa EU…“ ozbiljno narušava njihov suverenitet. Zvuči u najmanju ruku suludo, budući da je jedino što pomenuti mehanizam predviđa poštovanje vladavine prava pri trošenju sredstava iz fondova Unije, od kojih i Poljska i Mađarska, odnosno stanovnici ove dve države, imaju višestruke koristi.
Čini se da je odlučno „NE“ Mađarske i Poljske u ovom slučaju podstaknuto prvenstveno nezadovoljstvom zbog tendencije da se uspostavi veća kontrola nad poštovanjem zajedničkih vrednosti Evropske unije unutar svojih država članica. Drugim rečima, obe države i dalje žele da budu deo elitnog kluba država od kog dobijaju višestruke finansijske (i druge) koristi, ali da na svojoj teritoriji i dalje sprovode politiku podela i diskriminacije prema svima koji se ne uklapaju u izvajani ideološki kalup desničarskih vlasti. Iako u datom slučaju nije bilo reči o diskrimiciji LGBT+, odnosu prema ženama ili tražiocima azila, bilo koje krnjenje suvereniteta u oblastima koje spadaju u zajedničke vrednosti Unije posmatra se kao potencijalno opasno za očuvanje diskriminatornih sistema utemeljenih na „hrišćanskim vrednostima“.
Dok kod kuće teže očuvanju upravo ovakvih sistema, predstavnici vlasti u Mađarskoj suočili su se krajem ove godine sa neprijatnom činjenicom da upravo član(ovi) njihove partije u Briselu uživaju u svim slobodama i pravima za koja se ostatak Evropske unije zalaže i čije uživanje im omogućava. Tako je i jedan od glavnih tvoraca „Ustava za 21. vek“ Mađarske, kojim je, na isti način kao i u Srbiji, brak između muškarca i žene postao ustavna kategorija otežavajući tako borbu za priznavanje istopolnih brakova, paradoksalno dospeo u centar gej skandala. Dok u javnosti pokušavaju da se predstave kao branitelji tradicionalnih i hrišćanskih vrednosti, u svoja četiri zida članovi ovih političkih opcija često žive život koji sa tim vrednostima ima malo toga zajedničkog. Tako svojim licemerjem nastvaljaju da ruše vrednosne temelje Evropske unije i postavljaju opasne presedane za političke elite država kandidata za članstvo u Uniji, u kojima već postoje brojni problemi u vladavini prava i poštovanju ljudskih prava. Pitanje je da li oslabljena Unija trenutno ima dovoljno političke volje i uticaja da rušenje ovih zidova privede kraju.